جایگاه خاورمیانه در اندیشه های ژئوپلیتیک

نویسندگان

دکتر جعفر قامت

چکیده

خاورمیانه به عنوان حیات استراتژیک قدرتمندان و تلاقی علایق شان همواره در زمرهسیاست و استراتژی بالا از طرف قدرت های بزرگ قرار داشته است . تقریبا همه مباحثچشم اندازهای ژئوپلتیک جهانی با سر هالفورد مکیندر آغاز می شود، در اندیشه اینژئوپلیتیسین خاورمیانه عربی به علت همجواری با هارتلند و دسترسی به آب های آزادبهترین موقعیت استراتژیک را هم برای تهدید هارتلند و هم برای دفاع از آن در اختیارخاورمیانه عربی قرار داده است، اندکی بعد آلفرد ماهان در چهارچوب فضایی نظریه قدرتدریایی، اهمیت مجموعه شبه جزایری منطقه خاورمیانه را که معتقد است بایستی روسیه رادر این منطقه متوقف کرد، مورد تأکید قرار می دهد .از دیگر نظریات مشروح قائل به جایگاه خاورمیانه در این مقاله، می توان از نظریهدر اندیشه « کمربند شکننده » نیکولاس اسپایکمن، و القاب خاورمیانه به عنوان «ریملند»های کوهن، خاورمیانه عربی به عنوان قلب جهان اسلام در نظریه » برخورد تمدن های« هارتلند جدید » ، اندیشه های دکتر پیروز مجتهدزاده که خاورمیانه را به عنوان «هانتینگتونو بزرگترین مخزن نفتی جهان نام می برد و سر انجام خاورمیانه به عنوان بزرگترین حیاتاستراتژیک برای تأمین منافع راهبردی آمریکا در اندیشه های زبینگیو برژینسکی را می تواننام برد .

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ژئوپلیتیک شیعه و ارتقای جایگاه ایران در خاورمیانه پس از انقلاب اسلامی

موضوع این پژوهش طرح چگونگی ژئوپلیتیکی‎شدن تشیّع پس از انقلاب اسلامی و در پی آن، گسترش نقش و عملکرد ایران در روابط بین‎المللی خاورمیانه است. روشن است که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و رخدادهای پس از آن که بیشتر متأثّر از پیروزی انقلاب بودند، تشیّع به یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. تشکیل یک حکومت شیعی با رهبری علمای دینی در کشوری بزرگ و با اکثریّت شیعه، هرگز در گذ...

متن کامل

نظام بین الملل و ژئوپلیتیک جدید خاورمیانه

این مقاله در دو سطح تحلیل سازماندهی شده است: ساختار قدرت سیاسی و اقتصادی در نظام بین­الملل جدید و سپس پی­آمدهای این ساختار بر تحولات زئوپلتیکی خاورمیانه. فرضیه مقاله مطرح می­کند که: خروجی­های ژئوپلیتیک خاورمیانه عمدتاً تحت تأثیر اختلافات، رقابت­ها و تفاوت­های کشورهای قدرتمند خاورمیانه است ولی در عین حال رقابت­های جهانی و اروپایی آمریکا و ر...

متن کامل

سیاستگذاری راهبردی عربستان در روند گسترش ژئوپلیتیک بحران خاورمیانه

سیاستگذاری راهبردی عربستان تابعی از نقش منطقه‌ای، ویژگی رهبران سیاسی و جهت‌گیری ساختار نظام بین‌الملل است. نقش امنیتی عربستان در دوران ملک سلمان را می‌توان ادامۀ سیاست قدرت برای کسب هژمونی منطقه‌ای دانست. چنین رویکردی، ادامۀ الگوهای رفتاری عربستان در دوران ملک عبدالله است. به قدرت رسیدن دونالد ترامپ و انعقاد قراردادهای نظامی آمریکا با عربستان، نقش این کشور در آینده امنیت منطقه‌ای را افزایش داده...

متن کامل

ژئوپلیتیک شیعه و ارتقای جایگاه ایران در خاورمیانه پس از انقلاب اسلامی

موضوع این پژوهش طرح چگونگی ژئوپلیتیکی‎شدن تشیّع پس از انقلاب اسلامی و در پی آن، گسترش نقش و عملکرد ایران در روابط بین‎المللی خاورمیانه است. روشن است که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 و رخدادهای پس از آن که بیشتر متأثّر از پیروزی انقلاب بودند، تشیّع به یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار دنیای ژئوپلیتیک تبدیل شد. تشکیل یک حکومت شیعی با رهبری علمای دینی در کشوری بزرگ و با اکثریّت شیعه، هرگز در گذ...

متن کامل

قلمرو خواهی سرزمینی ترکیه و ژئوپلیتیک سلفی در خاورمیانه

کشور ترکیه به علت قلمرو خواهی سرزمینی و هویتی در قالب یک گفتمان ژئوپلیتیک ، در صدد تعمیق و بسط هژمونی خود در فضاهاهای تجزیه شده ای می باشد که سابقاً قلمرو سرزمینی و یکی از مهمترین منابع انرژی این واحد جغرافیایی بوده و نوستالژی این قلمروها در حافظه تاریخی ترکها ، نقش بسته است . در فضای آنارشیک خاورمیانه ای  ، ترکیه با استفاده از کارگزاری گروههای اسلام گرای سلفی  درصدد عملیاتی نمودن نوستالژی مذکور...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دانشنامه

ISSN 2251-6913

دوره 2

شماره 1 (71 بهار 1388) 2008

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023